Μάης & Πρωτομαγιά.

Την πρώτη μέρα του Μάη, την Πρωτομαγιά δηλαδή, όχι μόνο οι ΄Ελληνες αλλά και άλλοι λαοί, τη γιορτάζουν από τα πολύ παλιά χρόνια. Πιστεύουν ότι τη μέρα αυτή το καλοκαίρι νικάει τον χειμώνα.

Γενικά πιστεύουν ότι ο μήνας Μάϊος τα κάνει όλα νέα. Μια νέα ζωή αρχίζει με την Πρωτομαγιά για τον άνθρωπο, όπως & για τη φύση.

Ο Μάης είναι η χαρά της ζωής & γι' αυτό του έδιναν & πολλά άλλα ονόματα όπως : Λούλουδος, Τριανταφυλλάς, Χρυσομάης, Καλομηνάς.

Υπάρχει ένα λαϊκό τραγούδι που λέει : Τώρα Μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι... 

Γι' αυτό & ο τόπος που τη γιορτάζουμε είναι οι δροσεροί αγροί & τα λιβάδια, η ολοπράσινη φύση στην εξοχή. 

Τη δροσιά αυτή από τη φύση θέλουν να πάρουν οι άνθρωποι & γι' αυτό, τα παλιά χρόνια, οι νέες κοπέλες & τα κορίτσια συνήθιζαν να μαζεύουν τη δροσιά πάνω από τα στάχυα που έβρισκαν στην εξοχή & να τη βάζουν στο στόμα τους ή να πλένουν το πρόσωπό τους, για να είναι δροσερές όλο το χρόνο.

Αυτή την ομορφιά & τη δροσιά θέλουν να φέρουν οι άνθρωποι έπειτα & στο σπίτι τους, πλέκοντας πολύχρωμα στεφάνια με λουλούδια του αγρού, που τα κρεμούν στην πόρτα του σπιτιού τους & δείχνουν τη χαρά της ΄Ανοιξης, αλλά & τη δύναμη της φύσης. 

Το στεφάνι μένει εκεί ως τη γιορτή του ΄Αι-Γιάννη του Θεριστή & τότε το καίνε σε φωτιές που ανάβουν στις γειτονιές.

Τα παλιά, όμως, χρόνια, οι αγρότες έφτιαχναν τα στεφάνια τους με πρασινάδες & καρπούς & έβαζαν & ένα σκόρδο για το κακό μάτι, ένα αγκάθι για τον εχθρό & ένα στάχυ για την καλή σοδειά.

Το μαγιάτικο στεφάνι, που το ξέρετε όλοι σας, είναι μόνο ένα από τα έθιμα της Πρωτομαγιάς, που έχει μείνει ως τη δική μας εποχή & γι' αυτό το φτιάχνουμε κι εμείς.

Στα παλιά τα χρόνια, όμως, τα έθιμα ήταν πάρα πολλά. Θα σας μιλήσουμε για κάποια από αυτά, γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον να μαθαίνουμε τι έκαναν οι άνθρωποι σε άλλες εποχές & να μαθαίνουμε πράγματα που δεν γνωρίζαμε.

΄Ενα από αυτά τα έθιμα, τις συνήθειες δηλαδή, ήταν ότι το πρωί της Πρωτομαγιάς τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι & τραγουδούσαν το τραγούδι του Μάη - κάτι σαν κάλαντα δηλαδή - στεφανωμένα με λουλούδια & κρατώντας στα χέρια τους κλαδιά πορτοκαλιάς ή νεραντζιάς με τα άνθη τους.

Σε άλλη περιοχή της Ελλάδας, ένα άλλο έθιμο ήταν το μαγιόξυλο. Το μαγιόξυλο ήταν ένας ίσιος κορμός από μικρό/νεαρό κυπαρίσσι, φουντωτό, στο οποίο κρεμούσαν κίτρινες μαργαρίτες αλλά & στεφάνι & ορισμένα είδη φρούτων & κορδέλες & μεταξωτά μαντήλια. Το μαγιόξυλο το γύριζαν σε όλη την πόλη νέοι άνδρες, τραγουδώντας το Μάη & κρατώντας & ένα ντέφι & ένα τριγωνάκι.

΄Ενα ακόμη έθιμο σε ορισμένα μέρη ήταν το Μαγιόπουλο, δηλαδή ένα παιδί στολισμένο με λουλούδια. Φορούσε στεφάνια από κίτρινες μαργαρίτες στο κεφάλι, στο λαιμό, στα χέρια & σε όλο το κορμί & χόρευε, ενώ όσοι το συνόδευαν τραγουδούσαν τραγούδια του Μάη κρατώντας χοντρά κουδούνια.

Τέλος, επειδή το όνομα Μάης τους θύμιζε μαγικά & μάγισσες, για να προστατέψουν τα παιδιά τους από αυτά, σε κάποια μέρη, έραβαν στα ρούχα τους ένα σκόρδο & ένα γαρίφαλο. 

• Οι πληροφορίες είναι από το βιβλίο του Γ.Α. Μέγα, "Ελληνικές γιορτές και έθιμα της Λαϊκής λατρείας", εκδ. Εστία, 2001, σελ. 226-238.